Artykuł powstał na podstawie publikacji FEMA - "Basic Preparedness". Zapoznasz się w nim ze strategiami gotowościowymi wobec róznego rodzaju stanów kryzysowych.
Jest to część pierwsza serii artykułów:
- Zdobycie informacji
- Plan awaryjny
- Zapasy awaryjne
- Schronienie
- Rodzaje zagrożeń
Część I - Zdobycie Informacji
Niektóre z podanych poniżej informacji, możliwe że już znasz. Część dostarczy krótkie wyszukiwanie w Internecie. Kluczowe jest jednak uporzadkowanie tej wiedzy, jako krok wstepny do drugiej części tego poradnika, w którym będziemy ich potrzebować do opracowania planu awaryjnego.
Określ możliwe zagrożenia
Dowiedz się o zagrożeniach, które mogą uderzyć w twoją społeczność, o ryzykach w twojej okolicy oraz o planach twojej społeczności w zakresie ostrzegania i ewakuacji. Informacje na ten temat możesz zdobyć przede wszystkim w lokalnym Powiatowym Wydziale Zarzadzania Kryzysowego (PWZK), ale również na stronach internetowych Twojego miasta lub gminy. Warto również zapoznać się ze stroną internetową lokalnej policji.
Przykładowa tabelka ułatwiająca analizę ryzyka
Kliknij ją, aby pobrać w formacie .docx
Twój PWZK powinien posiadać informacje o potencjalnie niebezpiecznych miejscach w Twojej okolicy. Zaopatrz się w mapę i nanieś je na nią.
Poznaj sygnały alarmowe
Krajowy i lokalny system bezpieczeństwa mogą zaadresować społeczność z bardzo krótkim wyprzedzeniem w przypadku wystapienia zagrożenia. W Polsce głównym źródłem ostrzeżeń są alerty RCB, ale również lokalne stacje radiowe i telewizyjne. W skrajnych przypadkach PWZK może zdecydować o użyciu sygnałów dzwiękowych, które należy znać i umieć rozpoznać.
Kliknij tutaj aby zobaczyć używane w Polsce sygnały alarmowe
Poznaj ścieżki i metody ewakuacji
Ewakuacje są częstsze niż myślisz. Co roku setki osób jest ewakuowanych z powodu pożaru, zagrożenia powodziowego lub innych wypadków. Dodatkowo istnieją zagrożenia, przy których na ewakuację zdecydujesz się samodzielnie. Ilość czasu na ewakuacje będzie zależała od rodzaju zagrożenia - jeśli jest to monitorowana powódź, możesz mieć na nią kilka dni, jednakże wiele zagrożeń przychodzi niespodziewanie i może zabraknąć Ci czasu na zgromadzenie niezbędnych rzeczy, dlatego planowanie jest kluczowe.
ZAWSZE:
- Miej auto zatankowane do pełna
- Dowiedz się, którzy sąsiedzi mogą potrzebować pilnej pomocy i jesli to możliwe - pomóż im w przypadku zagrożenia.
- Słuchaj radia, aby dowiedzieć się o sytuacji na drogach.
- Podążaj wskazanymi drogami, nie używaj lokalnych skrótów, które mogą być zablokowane.
- Uważaj na podmyte drogi i mosty, nie jedź w kierunku terenów zagrożonych.
- Jeśli dostałeś rozkaz ewakuacji, natychmiast zbierz swoją rodzinę i uciekaj.
- Ewakuuj się tak szybko jak to możliwe.
- Trzymaj się zdala od uszkodzonych linii energetycznych.
JEŚLI MASZ CZAS:
- Zbierz zapasy
- Ubierz mocne buty i wytrzymałe ubranie.
- Zabezpiecz swój dom: zamknij i zablokuj wszystkie drzwi i okna, odłącz urządzenia elektryczne. Zostaw włączoną tylko lodówkę, chyba że istnieje ryzyko zalania.
- Przekaż sąsiadom gdzie się ewakuujesz.
Więcej szczegółów na temat ekwipunku i planu awaryjnego przedstawimy w drugiej i trzeciej części poradnika.
Poznaj plany lokalnej społeczności
Dowiedz się, czy twój PWZK ma plan postępowania na wypadek zagrożeń i sprawdź poniższe pytania:
- Czy mój PWZK ma plan działania antykryzysowego? Tak / Nie
- Czy mogę otrzymać kopię? Tak / Nie
- Co zawiera plan?
- Co jest w nim najważniejsze dla mnie?
- Jakie zagrożenia pokrywa?
- Jak często jest aktualizowany?
Oprócz tego, twoje miejsce pracy może posiadać swój własny Plan, podobnie jak szkoły Twoich dzieci. Jesli chodzi o szkoły, równiez należy się dowiedzieć:
- W jaki sposób szkoła skomunikuje się z rodzicami w przypadku zagrożenia?
- Czy szkoła jest w stanie zapewnić dzieciom schronienie i bezpieczeństwa - na jak długo?
- Czy szkoła posiada schron, a jeśli nie, dokąd ewakuuje dzieci w przypadku zagrożenia?
Jeśli jesteś pracodawcą:
- Poznaj dobrze ścieżki ewakuacyjne z budynku
- Sprawdzaj regularnie wentylacje i system grzewczy
- Trzymaj się zasad BHP
Poznaj plany krajowe
Przede wszystkim zapoznaj z Informatorem Powszechnej Samoobrony Ludności oraz Krajowym Planem Zarządzania Kryzysowego
Odwiedź stronę RCB i przejrzyj procedury i plany działań wobec zagrożeń.
Mobilizacja i Służba Wojskowa
W przypadku kryzysu polegającego na ataku wrogiego państwa, mężczyźni będą musieli stawić się w WKU. Jeśli Twoja kategoria na to wskazuje, sprawdź czy Twoja książeczka wojskowa się nie zgubiła, dowiedz się gdzie jest najbliższa jednostka wojskowa oraz lokalne WKU.
Warto zawczasu przejść badania lekarskie, aby poznać swoją zdolność do działań wojskowych zanim nastąpi mobilizacja.
Dezinformacja
Napotkanie fałszywych informacji jest nieuniknione. Poradnik RCB "Bądź gotowy", podaje nastepujący zestaw pytań weryfikacyjnych, które powinniśmy sobie zadać gdy analizujemy zdobyte informacje:
- Czy autor wypowiedzi (źródło informacji) jest znane?
- Czy informacja może mieć wpływ na Twoje decyzje?
- Czy źródło informacji jest rzetelne i występuje co najmniej w dwóch niezależnych od siebie i wiarygodnych źródłach?
- Czy informacja jest dostępna w ogólnopolskich mediach?
- Czy informacja występuje w oficjalnych kanałach komunikacji administracji państwowej lub struktur bezpieczeństwa państwa?
Powyższe informacje pozwolą Ci przejść do części drugiej poradnika - przygotowania planu awaryjnego, jak również do kolejnych, które zawsze należy rozpatrywać w kontekście możliwych zagrożeń i procedur omówionych powyżej.
Źródła
- https://www.fema.gov/pdf/areyouready/basic_preparedness.pdf
- https://namyslow.eu/download/attachment/23954/informator-powszechny-samoobrony-ludnosci.pdf
- https://namyslow.eu/3826/obrona-cywilna-i-zarzadzanie-kryzysowe.html
- https://www.gov.pl/web/rcb/zarzadzanie-kryzysowe
- https://www.gov.pl/web/rcb/badz-gotowy--poradnik-na-czas-kryzysu-i-wojny